به گزارش شهرآرانیوز؛ اسلام همانقدر که بر تعظیم شعائرا... از طریق سوگواری و عزاداری اولیای الهی تأکید میکند و برای آن الگو و مسیر مشخص میکند، درباره شادی و شادمان بودن هم حساس است و راه آن را نشانمان میدهد، اما این ماییم که با کمکاری و غفلت، خودمان را از این شادی و لذتهایش محروم میکنیم. در بررسی نگاه اسلام به شادی با حجتالاسلاموالمسلمین سیدمهدی واعظموسوی، کارشناس مذهبی و مشاور خانواده، گفتگو کردهایم.
شادی علامت سلامت فرد، خانواده و جامعه است. فردی که شادمان نیست، از سلامت بهدور است و خانواده و جامعهای که شادی را تجربه نمیکند، سلامت نیست. شادی یک اصل دینی است؛ چنانکه خداوند در قرآن کریم میفرماید: «وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَ أَبْکى؛ و هماوست که (بندگان را) شادمان و خندان سازد و غمین و گریان کند» (نجم، ۴۳). نکته مهم آنکه خنده را مقدم بر گریه آورده است؛ یعنی اولویت با شادی است؛ البته انسان غم و اندوه هم دارد و در غم عزیزان و خوبان و محبوب خود اشک میریزد.
اسلام بر شادی و خنده مدیریتشده و حلال تأکید میکند؛ مثل باهم خندیدن نه بههم خندیدن. اینکه به بهانه شادی، فردی را تحقیر نکنیم و حرامی را مرتکب نشویم. اسلام بر شادیهای اصیل و پایدار و هماهنگ با فطرت تأکید میکند، نه شادیهای دمدستی و الکی که غم بهدنبال خود دارد. ما دو فصل داریم؛ شادیهای غمافزا و غمهای شادیافزا. خیلی از غمها به انسان انبساط روحی میدهد؛ مثل غم تفکر و اندیشیدن و از آنسو شادیهای غمافزا داریم که برای کسب دقایق و ساعاتی خوش، مدتها غمگین میشویم.
چه بسیار افرادی که به ظاهر اهل خنده و خنداندن دیگراناند، اما شادی عمیق درونی ندارند و افسردهاند؛ الکی خوش بودن و دیگران را خنداندن، شادی درونی نیست. به قول شاعر: «خنده میبینی ولی از گریه دل غافلی/ خانه ما اندرون، ابر است و بیرون آفتاب». ما باید روی شادی مؤمنانه و عمیق و پایدار کار کنیم. اکنون که دو ماه محرم و صفر را پشتسر گذاشتهایم و شعائر و فرهنگ حسینی را تعظیم کردهایم (که لازم و خوب است) جا دارد در ماه ربیعالاول، شادیهای مؤمنانه را ترویج دهیم.
هفده ربیعالاول، سالروز ولادت باسعادت پیامبر خاتم (ص)، را پیشرو داریم. شادیهای این ایام را جدی نمیگیریم و به نصب چند پرچم و ریسه چراغانی بسنده میکنیم، درحالیکه میتوان یک دهه را به شادمانی اختصاص داد یا بین ۱۲ تا ۱۷ربیعالاول که معروف به هفته وحدت است، شادی مدنظر دین را ترویج داد و نشاط مؤمنانه را بر فضای جامعه حاکم کرد. ما در اینباره کمرنگ و ضعیف عمل میکنیم، درحالیکه مسیحیان سالروز ولادت حضرت عیسی (ع) را به قدری جدی جشن میگیرند که جهان متوجه آن میشود.
از منظر آموزههای دینیروایی، شادی اصیل لحظهای نیست و آرامش و انبساط روح به انسان میدهد و بعد انسان را غمگین نمیکند؛ هستند قرصهای شادیبخش و روانگردان که ممکن است برای ساعاتی انسان را شاد کنند، اما با محو آثار این قرصها، انسان بهشدت غمگین و افسرده میشود. اما شادی مؤمنانهای که از راههایی همچون ارتباط با خدا، شاد کردن یکدیگر و باهم شاد بودن بهدست میآید، متین و استوار است و جای خود را به حس غم نمیدهد.
شادی عمیق و پایدار نیاز جامعه است، باید گعدههای علمی تشکیل دهیم و فرهنگ شادی در اسلام را استخراج و مرزها و حدودش را تعیین کنیم تا بدانیم چطور هم خودمان شادمان باشیم و هم دیگران را خوشحال کنیم. ما در فرهنگمان غم و سوگواری و سینهزنی داریم و بلدیم چطور شور بگیریم، اما بلد نیستیم چگونه خود و دیگران را شادمان کنیم. رهبر معظم انقلاب در دیدار با مداحان فرمودند: اگر شما را نبینیم، دست زدن شما در شادیها با سینهزنی در غمها تفاوتی ندارد... این آسیبی بزرگ است که ما روش شادی را بلد نیستیم.
باید بسته شادیهای مؤمنانه در اسلام، استخراج و به نسل جوان عرضه شود تا بداند چطور شادی کند؛ جوانان ما برای فرهنگ غم هیچگاه به غرب نظر نمیکنند؛ چون در محرم و صفر و ایام فاطمیه بلدیم چطوری سوگواری کنیم، اما در فرهنگ شادی میبینیم جوانان به غرب و الگوهای وارداتی نگاه میکنند. یک دلیل کمکاری ما در این زمینه، در الگوسازی از شادیهای مؤمنانه است؛ برای همین دست جوانان ما خالی است و برای شاد بودن به بیگانگان نگاه میکنند.
اسلام بهخوبی الگوهای شاد بودن را عرضه کرده است و باید آنها را استخراج و عرضه کنیم. نمیشود سلیقهای و بدون الگو در اینباره عمل کرد. همانطور که دربرابر فرهنگ سوگواری حساسیم، باید دربرابر الگوهای شادی هم حساس باشیم و هر چیزی را نپذیریم. باید دانشگاه، حوزه علمیه، آموزشوپرورش و رسانه ما بررسی و الگوی شادی مؤمنانه را تدوین کنند؛ چون فقط در سایه این شادی است که فرد، خانواده و جامعه آرامش میگیرد و بهدنبال الگوهای شادی جعلی و آسیبرسان نمیرود.